Jedną z pierwszych kardynalnych zasad interpunkcyjnych, jakie poznałam w szkole podstawowej, była ta: przecinek stawiamy zawsze przed „że”. Wam też ta prawda utkwiła w głowie?
Kiedy poznaliśmy następne zasady interpunkcyjne, dowiedziałam się, że przecinki w zdaniach stawia się tam, gdzie czujemy przerwę w wypowiedzi – i wtedy dopiero się skomplikowało! No bo gdzie w poniższych zdaniach należy postawić przecinek?
1) Nie umyję naczyń chyba że naprawisz kran.
2) Nie zmyłaś naczyń mimo że naprawiłem kran.
3) Pojechaliśmy nad morze dlatego że zdążyłam odebrać samochód od mechanika.
4) Leniuchowaliśmy do południa w łóżkach tym bardziej że padało.
Większość stawia przecinek przed „że”, zapisuje więc tak:
1) Nie umyję naczyń chyba, że naprawisz kran.
2) Nie zmyłaś naczyń mimo, że naprawiłem kran.
3) Pojechaliśmy nad morze dlatego, że zdążyłam odebrać samochód od mechanika.
4) Leniuchowaliśmy do południa w łóżkach tym bardziej, że padało.
Jednak wielu, czytając te zdania, czuje, że coś tu nie tak z przecinkami, że czytając np. zdanie 4, zatrzymuje się oddech przed „tym bardziej”, a w zdaniu 2 przed „mimo”. A w ogóle, ile razy od „pomimo” zaczynamy wypowiedź, nowe zdanie! Może więc należy postawić przecinek przed „tym bardziej” i przed „że”, przed „mimo” i przed „że”? Ale komplikuje się z tą interpunkcją! Polska to trudna język! – jak napisała Dobrochna na Facebooku.
Przyjrzyjmy się zatem zasadom interpunkcji.
TAK, przecinki stawiamy przed „że”, jeśli rozpoczyna ono nowe zdanie (podrzędne, zależne).
W naszych przykładach jednak zdanie rozpoczyna nie samo „że”, tylko wyrażenie z „że”: mimo że, chyba że, dlatego że, tym bardziej że. Samych wyrażeń nie wolno rozdzielać przecinkiem, tak jak nie rozdzielamy np. rzeczownika i jego określenia (zielona trawa, trudna sprawa: dwa słowa określają jedno pojęcie, jedną rzecz i nie rozdzielamy tych słów przecinkiem). Gdzie więc postawić przecinek w naszych zdaniach?
TAK, przecinki stawiamy przed wyrażeniem z „że” rozpoczynającym zdanie podrzędne.
Tak jest poprawnie:
1) Nie umyję naczyń, chyba że naprawisz kran.
2) Nie zmyłaś naczyń, mimo że naprawiłem kran.
3) Pojechaliśmy nad morze, dlatego że zdążyłam odebrać samochód od mechanika.
4) Leniuchowaliśmy do południa w łóżkach, tym bardziej że padało.
Magdalena Otlewska
Profesjonalnie zajmujemy się redakcją i korektą tekstów. Skorzystaj z fachowej pomocy!
Porozmawiaj z redaktorem online
skontaktuj się z nami erqnxpwn@ormoyrqh.cy
zatelefonuj 67 215 37 67.